Biografi Syaikhul Islam Abu Ismail Ash-Shabuni Asy-Syafi'i رحمه الله

Beliau bernama Ismail bin Abdurrahman bin Ahmad bin Ismail bin Ibrahim bin ‘Aidz Abu Utsman ash-Shabuni Rahimahullaah Ta’ala.

Beliau dilahirkan pada tahun 372 H. Ayahnya bernama Abu Nashar, termasuk juru nasihat kenamaan di Naisabur. Ia meninggal terbunuh akibat polemik fanatisme golongan dan mahdzab. Lalu al-Imam Abu at-Thayyib Sahal bin Muhammad bin Sulaiman ash-Sha’luki mengambil alih tugas beliau. Beliau mulai bertugas selaku juru nasihat menggantikan ayahnya tatkala berumur sepuluh tahun. Konon, majelis nasihat beliau itu dihadiri oleh para imam kenamaan pada zamannya. Seperti al-Imam Ishaq al-Isfiraini dan Abu Bakar Faurak. 

Mereka amat mengagumi kecerdasan dan kecemerlangan otaknya. Juga keindahan tutur kata beliau baik dalam bahasa Arab maupun Parsi, serta hafalan hadits beliau. Hal itu berlanjut hingga beliau dewasa dan menyamai kedudukan mereka. Reputasi beliau terus menanjak, sehingga demikian tingginya, karena kesempurnaan sifat malu dan kehormatannya. Sementara setiap waktu, beliau disibukkan dengan banyak menunaikan ibadah dan berbagai tugas pengabdian lainnya. Beliau amat menjaga harga diri dan kejujuran serta mampu membawa diri. Beliau dikenal bagus shalatnya, amat kusyu’ sehingga mampu menampakkan kewibawaannya dan patut dijadikan tauladan dalam hal itu.

PARA GURU DAN PEMBIMBING BELIAU

1. Abu Ubaid: Ahmad bin Muhammad bi Abdirrahman bin Muhammad al-Harowi. Beliau wafat tahun 401 H. Lihat Thabaqat as-Subki (4: 48), al-Ibar (3: 75), Milul ‘aibah (2: 216)
2. Abu Bakar : Ahmad bin Husain bin Mahram al-Muqri. Lihat Thabaqat as-Subki (3: 284), al-Kuna wal Ansab
3. Abu al-Husen: Ahmad bin Muhammad bin Umar az-Zahid al-Khoffaf. Lahir tahun 302 H dan wafat tahun 395 H. Lihat Thabaqat as-Subki (4: 284), al-Kuna wal Ansab (5: 171-172)
4. Abu Muhammad : Al-Hasan bin Ahmad al-Mukhalladi al-Mu’addal. Beliau wafat tahun 389 H. Lihat al-Kuna wal Ansab (8: 247), Tadzkiratul Huffadz (3: 1021), Thabaqat as-Subki (4: 284)
5. Abu Ali: Zahir bin Ahmad as-Sarkhasi al-Faqih (313-389 H). Lihat al-Kuna wal Ansab (8: 248), Tadzkiratul Huffadz (3: 1021), al-Ibar (3: 219), Thabaqat as-Subki (3: 293; 4: 283-284)
6. Abu Mu’adz: as-Syah bin Abdirrahman bin Ma’mun al-Harawi. Lihat al-Kuna wal Ansab (8: 248)
7. Abdurrahman bin Syuraih Lahrawi (wafat tahun 392 H). Lihat Thabaqat as-Subki (4: 284), al-Ibar (3: 53)
8. Abul ‘Abbas: Abdu ash-Shamad bin Abdullah al-Mu’mari. Lihat Mustafad ar-Rihlah wal Ightirab (hal. 992, 400)
9. Abu Sa’id: Abdullah bin Muhammad bin Abdil Wahhab ar-Razi. Lihat Thabaqat as-Subki (4: 284), al-Kuna wal Ansab (8: 347)
10. Abul Ma’ali: Abdul Malik bin Abdillah Yusuf bin Muhammad bin Abdillah bin Hayawaih al-Juwaini (419-478 H). Lihat Thabaqat as-Subki (95: 165)
11. Abul Fath; Ali bin Muhammad (ada yang menyebut: Ahmad) bin Husen (ada yang mengatakan: Hasan) bin Yusuf bin Abdil Aziz al-Busti (wafat tahun 411 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5: 293)
12. Abu Sa’id: Fadhlullah bin Ahmad bin Muhammad bin Abil Khair al-Maihuni (wafat tahun 440 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5: 306), Al-Lubab fi tahdzibi al-Ansaab (3: 285)
13. Abu Sa’id : Muhammad bin al-Husen bin Musa as-Simsar. Lihat al-Kuna wal Ansab (8: 247)
14. Abu Manshur; Muhammad bin Abdillah bin Himsyad (316-388 H). Lihat Thabaqat as-Subki (2: 194; 3: 179)
15. Abu Abdillah : Muhammad bin Abdillah bin Muhammad bin Hamdawaih (Hamduyah, menurut ahli hadits -red) an-Naisaburi, yang lebih dikenal dengan : al-Hakim (321-405 H). Lihat al-Kuna wal Ansab (8: 284)
16. Abu Bakar: Muhammad bin Abdillah bin Muhammad bin Zakariya bin al-Hasan al-Juzaqi as-Syaibani (306 - 388 H). Lihat Thabaqat as-Subki (3: 184; 4: 284), al-Kuna wal Ansab (8: 247)
17. Abu Thahir: Muhammad bin al-Fadhal bin Muhammad bin al-Ishaq bin Khuzaimah (wafat tahun 387 H). Lihat Thabaqat as-Subki (4: 284), al-Ibar (3: 37)
18. dan lain-lain

MURID-MURID BELIAU

1. Abu Bakar: Ahmad bin al-Husen al-Baihaqy (384-458 H). Lihat Thabaqat as-Subki (4: 382), al-Kuna wal Ansab (8:248)
2. Abu Bakar: Ahmad bin Muhammad bin al-Hasan bin Muhammad bin Ibrahim al-Furaki (408-478 H).  Lihat Thabaqat as-Subki (4: 79)
3. Abu Ali: Ismail bin Ahmad bin al-Husen al-Baihaqy  (428-507 H). Lihat Thabaqat as-Subki (7:44), Mustafad ar-Rihlah wal Ightirab (hal. 400)
4. Abu Sa’id: al-Hasan bin Muhammad bin Mahmud bin Surah at-Tamimi. Lihat al-Kuna wal Ansab (8:248)
5. Abu Muhammad: al-Husen bin Ahmad as-Samarkan. Lihat Mul’ul ‘Aibah (2:216)
6. Abu al-Fath: Sahal bin Ahad bin Ali bin Ahmad al-Arghiyani (426-499 H). Lihat Thabaqat as-Subki (4:391), al-Kuna wal Ansab (1:168), al-Wafayat (2:433-434)
7. Abu Bakar: Abdurrahman bin Ismail bin Abdirrahman ash-Shabuni (wafat tahun 500 H). Lihat Thabaqat as-Subki (7:146-147)
8. Abu Sa’ad: Abdurrahman bin Makmun bin Ali bin Ibrahim al-Mutawalli (426-478 H).Lihat Thabaqat as-Subki (5:106)
9. Abul Qasim: Abdurrahman bin Muhammad bin Tsabit ats-Tsabiti al-Khiraqi (wafat tahun 495 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5:115)
10. Abu Nashar: Abdurrahman bin Abdul Karim bin Hawazin al-Qusyairi (wafat tahun 514 H). Lihat Thabaqat as-Subki (7:159), at-Tadzkirah (4:1254)
11. Abu Bakar; Abdul Ghaffar bin Muhammad bin al-Husein as-Syairubi. Lihat al-Kuna wal Ansab (8:248)
12. Abul Qasim: Abdullah bin Ali bin Ishaq (414-499 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5:70)
13. Abul Mahasin: Abdul Wahid bin Ismail bin Ahmad bin Muhammad ar-Ruyani (415-502 H). Lihat Thabaqat as-Subki (7:193), al-Mustafad (halaman 292)
14. Abul Ma’ali: Aziz bin Abdil Malik bin Manshur al-Wa’idz (wafat tahun 494 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5:235)
15. Abul Hasan: Ali bin al-Hasan bin Ahmad bin Muhammad bin Shushori al-Baladi al-Mu’addal (wafat tahun 467 H). Lihat Thabaqat as-Subki (4:284), al-‘Ibar (3:265)
16. Ali bin Muhammad bin Ismail al-‘Iraqy (414-498 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5:267)
17. Abul Hasan: Ali bin Sahal bin al-Abbas bin Sahal al-Mufassir (wafat tahun 491 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5:258)
18. Abu Ali: Al-Fadhal bin Muhammad bin Ali al-Farmidi (407-477 H). Lihat Thabaqat as-Subki (5:304)
19. Abu Abdillah: Muhammad bin al-Fadhal bin Ahmad al-Farawi (441-530 H). Lihat Thabaqat as-Subki (6:166), al-Kuna wal Ansab (8:248)
20. Abu Ali: Nashrullah bin Ahmad bin Utsman al-Khasynaani (409-498 H). Lihat al-Kuna wal Ansab (3:217; 4:284; 5:143-144), al-Lubab (1:375)

PANDANGAN PARA ULAMA TERHADAP BELIAU

Abdul Gahfir al-Farisi berkata: “Dalam metodologi ilmiah yang dimiliki beliau adalah orang yang paling unggul di masanya. Beliau telah menjalankan tugas selaku juru nasihat kaum muslimin selama tujuh puluh tahun. Mengimami dan menjadi khathib di masjid al-Jami’ kurang lebih dua puluh tahun. Beliau juga seorang hafizh (satu tingkatan pakar di kalangan ahli hadits-red), banyak mendengar riwayat dan menyusun buku. Amat gigih menuntut ilmu. Mendengar riwayat dari banyak guru dan melakukan perjalanan untuk mendapati hadits sehingga beliau dianugerahi Allah kemuliaan dan kehormatan dalam dien dan dunianya. Sosok beliau demikian elok di negeri sendiri, dikenala dikalangan kawan dan lawan. Telah disepakati, bahwa beliau adalah ulama pilih tanding. Beliau ibarat pedang penegak kebenaran dan ular pembasmi ahlul bid’ah”.

Imam al-Baihaqy berkata: “Beliau adalah Syaikhul Islam sejati dan imam kaum muslimin yang sebenar-benarnya”.

Ibnul Katsir berkata: “Beliau adalah seorang hafizh, juru nasihat dan ahli tafsir”

Adz-Dzahabi berkata: “Beliau seorang juru nasihat, ahli tafsir dan penulis. Beliau juga salah seorang tokoh terkemuka, sekaligus penghulu ulama Khurasan di zamannya”.

KARYA DAN WAFAT BELIAU

Diantara karya-karya beliau adalah Kitabul Fushul fil Ushul, Kitabul Intishar

Beliau wafat pada bulan Muharram tahun 449 H. [sumber]

TENTANG KITAB INI

Kitab ini [Aqidah Salaf Ashabul Hadits] ditulis oleh Syaikhul Islam Abu Isma'il Ash-Shabuni (373H - 449 H). Beliau sosok Ulama yang gigih menuntut ilmu, pada umur 10 tahun sudah menjadi juru nasehat. Imam Al-Baihaqi berkata :" Beliau adalah syaikhul Islam sejati, dan imam kaum muslimin sebenar-benarnya".

Yang ada dihadapan pembaca ini merupakan  ringkasan, pembahasan yang hampir mirip tidak diulang-ulang serta tidak disebutkan para perawinya. Takhrij hadits yang ada sebagian besar merujuk kitab yang ditahqiq oleh Badar bin Abdullah Al-Badar